Poesie
by Sonja Azizaj
Traduzione di Jonida Prifti
Sonja Azizaj è nata a Berat (Albania) il 2 febbraio del 1999. A cinque anni si trasferisce a Tirana dove consegue le elementari al liceo linguistico “Sami Frashëri”. A soli nove anni scrive il primo libro di racconti con illustrazioni. Più tardi lavora ad un volume di poesie ancora inedito. Nel frattempo partecipa a diverse attività e serate performative come “Poetry Slam” e altri eventi poetici a Tirana, con il duo “Të pathënat” – “L’indicibile”, creato con Livia Tice. Oltre alla poesia lavora in altri ambiti e riviste come Zines, Ilustrime etc. Attualmente vive a Darmstadt (Germania) dove studia Architettura all’Università Tecnica di Darmstadt.
Noi, “Il tempo degli assassini”
La mia gente annega in laghi nuovi
anche se nuotano da tempo,
con braccia forti,
annegano,
con nasi insanguinati,
sciacquano la polvere del delitto,
con gambe stanche nella metà d’una vita assonnata.
La mia gente sonnecchia assolata dove la pioggia non cade,
e la mia gente,
la mia gente si nasconde dietro il fumo del fango moderno, con occhi spenti,
a guardare che,
la mia gente,
la nostra gente annega in sudori rifiutati massaggiando le ferite da se stessi causati.
La mia gente ieri ha rubato la borsa appestata al pavimento,
il profumo usato dalla nostalgia,
e io ricordo la mia gente,
la mia gente del passato,
gente che in verità ho avuto mai,
o sono scomparsi,
anche se noi eravamo la gente di l’un l’altro.
Ho visto le menti migliori della mia gente, distrutte,
a scavare buche, come vermi, nei muri del nostro primo ministro,
o quella mia gente che una volta parlava e uccideva con parole,
ti tagliava la lingua sussurrando la parola “silenzio”.
La mia gente,
ti baciano il cazzo gigante della società mondana servile,
ti sospirano miseria in piacere orale.
La mia gente,
gli ho visti in mezzo al nulla, cupi, deboli,
tre giorni senza lavarsi.
Gli ho visti nascosti dietro le tende come vampiri della penitenza,
del tradimento, d’un ottimismo marcio.
La mia gente si nascondeva dietro maschere di bellezza con brufoli esplosi in faccia,
la mia gente l’ho vista scomparire piano piano.
Ho visto la mia gente trasformare la polvere degli angeli in cocaina,
per tornare in angeli con visi di fango,
la mia gente la devo salutare come un marinaio che l’onda rompe in pezzi,
mentre la nave ubriaca ti lascia libera verso la morte,
e nell’orecchio bisbiglia versi al bambino prodigio.
La mia gente l’ho vista dormire beata tutto il giorno,
gli ho visti svegliare nel cuore della notte senza nome,
la mia gente si lamenta, piange,
la mia gente l’ho vista indebolita, in fissa, appesa, impiccata,
sola,
a sopravvivere,
per dopo tornare nei rifuggi della discoteca,
la mia gente si sveglia per dormire di nuovo.
Ho visto ballare la mia gente con me,
la mia gente l’ho vista tenermi in braccio mentre cadevo in terra,
accarezzare i capelli mentre vomitavo,
la mia gente l’ho vista senza speranza in se stessi.
La mia gente l’ho vista col viso quanto un chicco di ecstasy,
gli ho visti dimenticare l’alfabeto,
la mia gente non scrive,
la mia gente ha dimenticato come passare il tempo e gli ho visti ubriacare il tempo,
con nullità, come fosse un vino rosso spagnolo.
La mia gente ginsbergiana mi immergevano, mi attiravano,
salviamo l’uno l’altro dal vortice dove ci siamo ficcati.
La mia gente sdraiata in psichiatrici divani,
la mia gente ha fallito nelle proprie case e ora non conosce i bei tempi,
perché la gente che il male non ha conosciuto è gente inutile,
gente noiosa,
e noi, assassini del tempo degli assassini,
abbiamo dimenticato chi eravamo,
e chi saremo.
La mia gente pensa che il tempo non funziona più,
che sentire il mondo calpestarti,
è il regalo di un dio crudele.
La mia gente ha eretto tempi lì dove le braccia di Icaro si son fuse in cera,
la mia gente ha dimenticato di ricordarmi che voglio sentirmi una persona, di nuovo.
La mia gente sono i profeti di altri tempi,
a ripetere i tempi andati.
La mia gente si scollega, cambia,
saranno altra gente.
Ne, “Koha e vrasësve”
Njerzit e mi po mbyten në liqen të rinj,
dhe pse notojnë prej vitesh,
me krahë të fortë,
po mbyten,
me hundë të gjakosura,
shpëlajnë pluhujt e krimit,
e këmbë të lodhura në gjysmë të jetës së pergjumur.
Njerzit e mi dremisin diellitur nën tendë ku shiu nuk bie,
e njerzit e mi,
njerzit e mi fshihen pas tymit të baltës moderne, me sy të fikur,
të shohin se,
njerzit e mi,
njerzit tanë po mbyten në djersë refuzimi e po masazhojnë plagët që u kanë shkaktuar vetes.
Njerzit e mi vodhën die çantën pllakosur dyshemesë,
parfumin që nostalgjia përdorte,
e unë i kujtoj njerzit e mi,
njerzit e mi të së shkuarës,
njerzit që në të vërtetë asnjëherë nuk pata,
ose që janë zhdukur,
edhe pse ne ishim njerzit e njeri tjetrit.
Njerzit e mi i pashë me mendjet më të mira shkatërruar,
duke hapur vrima në muret e kryeministrit tonë si të ishin krimba,
ose ata njerzit e mi që dikur flisnin e vrisnin me fjalë,
të prinin gjuhën e të belbëzonin fjalën heshtje.
Njerzit e mi,
të puthin karin gjigand të shoqërisë mondane serviliste,
e të psherëtijnë mjerimin në gojore kënaqësie.
Njerzit e mi,
i pashë mes kotësisë, të zymtë, të dobët,
tre ditë pa larë.
I pashë fshehur pas perdeve si vampirë të pendesës,
tradhëtisë, optimizmit të kalbur.
Njerzit e mi fshiheshin pas maskave të bukurisë me puçrra shpërthyer fytyrës,
njerzit e mi i pashë të zhdukeshin dalë nga dalë.
Njerzit e mi i pashë të shndërronin pluhurin e ëngjëjve në kokainë,
e të ktheheshin në ëngjëj me fytyrë baltosur,
njerzit e mi duhet t’i përshëndes si marinar që tej në dallgë copëtohet,
teksa anija e dehur e lë të lirë prej vdekjes,
që në vesh i pëshpërin vargje të ogurit fëmijë.
Njerzit e mi i pashë të flinin gjithë ditën qetë,
i pashë të zgjoheshin mes natës pa emër,
njerzit e mi duke u ankuar,qarë,
njerzit e mi i pashë të dobët, të fiksuar, të varur, të varnin veten,
të vetëm,
të mbijetonin,
e më pas të ktheheshin skutave të diskotekës,
njerzit e mi zgjohen e duan të flenë përsëri.
Njerzit e mi i pashë të kërcenin me mua,
njerzit e mi i pashë të më mbanin në krahë teksa bija përtokë,
të më përkëdhelnin flokët teksa villja,
njerzit e mi i pashë aq pa shpresë sa vetja.
Njerzit e mi i pashë me fytyrën sa një kokërr ekstazie,
i pashë me duar të lyera,
me ideale të fikura,
i pashë të harronin alfabetin,
njerzit e mi nuk shkruajnë,
njerzit e mi harruan si të kalonin kohën e i pashë ta dehnin atë
me kotësi si të ishte verë e kuqe spanjolle.
Njerzit e mi ginsbergianë të më zhysnin, tërhiqnin,
të shpëtojmë njeri-tjetrin prej vorbullës ku futëm veten e njerzit tanë.
Njerzit e mi shtrirë në divane psikiatrësh,
njerzit e mi e bënë dështimin shtëpinë e tyre e tashmë nuk njohin ditë të mira,
se njerzit që të keqen nuk njohën janë njerëz të kotë,
njerëz të mërzitshëm,
e ne , vrasësit e kohës së vrasësve,
harruam cilët ishim
e cilët do të jemi.
Njerzit e mi mendojnë se koha nuk funksionon më,
se të ndiesh gjithë botën të të shkelë,
është dhurata e një zoti mizor.
Njerzit e mi ngritën tempuj aty ku si Ikarus iu shkrinë krahët prej dylli,
njerzit e mi harruan të më kujtonin se dua të ndihem si njeri përsëri.
Njerzit e mi janë profetët e të tjerave kohë,
duke përsëritur kohë që kanë kaluar.
Njerzit e mi , shkëputen, ndryshojnë,
do jenë të tjerë njerëz.
Bistrica (Lago di Bistrica)
Dimmi, cosa ci uccideva,
cerco di ricordare ma, tutto era coperto di sabbia,
in quei giorni vagavo con gente, ballando fino al mattino.
Amavo la musica.
Quei giorni vedevo film con gente,
avevo detto di amare il cinema.
Dimmi, cosa ci uccideva,
come siamo finiti in quelle due sedie impolverate del cinema fantasma,
navetta rovinata,
poteva cadere il tetto in testa all’improvviso,
i suoni di una canzone,
penso che la cantante fosse libanese,
pensavo che mi sarei impietrita lì,
nel cinema fantasma.
Penso di aver baciato il cinema,
ogni film di es Anderson,
ogni follia di Kubrick,
ogni scena persa nell’ultimo film Iraniano.
Sentivo un gusto di palloncino nuovo di plastica,
sigaretta mista al sanduic con prosciutto.
Dimmi, chi ci mancava.
Forse tornerò di nuovo,
sicuro, non per qualche tempo,
forse dopo tanti anni nel cinema restaurato
e ti ricorderai.
Dimmi, cosa non ci uccideva.
Il cinema?
Bistrica
Më thuaj çfarë na vriste,
përpiqem të kujtoj sikur gjithçka
ishte mbuluar nga një rërë,
ato ditë endesha me njerëz,
kërcenim deri në mëngjes.
E doja muzikën.
Ato ditë shihja filma me njerëz,
I pata thënë e doja kinemanë.
Më thuaj çfarë na vriste,
apo sesi përfunduam në dy ndenjëse
të pluhurosura të kinemasë fantazmë,
sova e rrënuar,
mund të na binte tavani në kokë çdo minutë,
tingujt e një kënge,
mendoj se këngëtarja ishte lebaneze,
dhe befas po mendoja se do të gurosesha aty,
në kinemanë fantazmë.
Mendoj se putha kinemanë,
çdo film të es Anderson,
çdo çmenduri të Kubrick,
çdo skenë që humba prej filmit mbyllës Iranian.
Ndieja një shije tullumbaceje të re plastike,
cigare të përzier me një sanduic proshute.
Më thuaj kush na mungonte.
Ndoshta do të kthehem përsëri ,
e sigurtë jo për disa kohë,
ndoshta pas shumë vitesh në kinemanë e restauruar
dhe do të më kujtohesh.
Më thuaj çfarë nuk na vriste.
Kinemaja?
Io, tu e il fiore
A volte ti avvicini alle feste,
quando sono sola,
e mi chiedi.
Parliamo di questioni che non avevamo discusso dall’ultima volta che ci siamo visti.
A volte sei una persona che conosco,
a volte.
Vedrò il tuo primo film,
e mi avvicinerò per chiederti,
come fai tu a volte.
Se “a volte” fosse una persona,
saresti tu.
Parleremo di nuovo,
come l’ultima volta che ci siamo visti.
Unë, ti dhe lulja
Ndonjëherë afrohesh festave,
atëherë kur jam vetëm,
e më pyet.
Flasim për çështje që s’i kishim
diskutuar që herën e fundit kur
jemi parë.
Ndonjëherë je person që njoh,
Ndonjëherë.
Do të shoh filmit tënd të parë,
e do të të afrohem të të pyes rreth tij,
ashtu si bën ti ndonjëherë.
Në qoftë se “ndonjëherë” do të ishte njeri,
do të ishe ti.
Do të flasim përsëri,
ashtu si herën e fundit që jemi parë.
Espansione dei colori cosmici
Vorrei di nuovo amarti,
non amarti,
quello che una volta volevo.
La confusione è dell’età, hanno detto.
La mia età lo spiega.
Sono invecchiata nell’avere un cuore buono.
Ekspansion I ngjyrave kozmike
Do doja përsëri të doja,
të mos doja,
atë që dikur doja.
Konfuzioni është i moshës më thanë.
Mosha ime e shpjegon.
Jam plakur së pasuri një zemër të mirë.
Sole
Non chiamarmi più,
mai sole,
perché non sarò mai il tuo sole!
Nella tua galassia troverai qualcun altro che brilla quanto me,
e dimenticherai per sempre
che un altro sole una volta,
esisteva.
Diell
Mos më thërrit më
kurrë diell
sepse nuk do të jem kurrë dielli yt!
Në galaktikën tënde do të gjesh
dikë tjetër që shkëlqen po aq sa unë,
dhe do të harrosh përgjithmonë
se një diell tjetër dikur,
ekzistonte.
Il “Mattone”
Sera annebbiata,
nascosta dietro i specchi nel buio dei rumori,
arriva bagnata,
colando,
lasciando dietro piccole gocce di penitenza.
Il lago dove la rana si colorava di luci uccise,
dai suoni sfumati della chitarra elettrica,
e da tunnel di sigarette dimenticate,
era secco, come i bicchieri di vodka con l’arancio.
Qualcuno cercava di scendere le scale,
ma i mattoni del muro pesavano sull’anima,
come le risate isteriche.
La sbronza annebbiava i mattoni,
di nuovo cercava di scendere le scale,
afferrando i bordi,
e i ricordi che erano rimasti,
come la polvere in mezzo ai buchi dell’edificio di mattoni.
“Tulla”
Mbrëmja disi e mjegullt,
e fshehur pas pasqyrave në errësirën e zhurmave,
vjen e lagur,
duke kulluar,
duke lënë pas pikëza të vogla pendese.
Liqeni ku zhaba ngjyrosej nga drita të vrara,
nga tingujt e sfumuar të kitarës elektrike,
dhe nga tunele të harruara cigaresh,
ishte tharë ashtu si gotat e vodkës me portokall.
Dikush përpiqej të zbriste shkallët,
Por tullat e mureve i ngarkonin shpirtin,
ashtu si çdo e qeshur histerike.
Dehja kishte mjegulluar tullat,
Përpiqej të zbriste shkallët përsëri
duke u mbajtur fort pas bordurës,
dhe kujtimeve që kishin mbetur
si pluhur mes gropezave të ndërtesës me tulla
Circuito
La luce da lontano
che vedo dalla stanza in penombra,
trionfa come un momento di speranza
negli occhi miei oscurati.
Uno pseudofluro cerca di rompere in mezzo ai muri di cellule.
Quando uscirò fuori,
continuerò a contorcermi,
brucerò e brillerò,
come una lucciola che segue una pseudofarfalla.
Qark
Drita prej së largu
që shoh prej dhomës gjysmë-terr,
ngadhënjon si një moment shprese
në sytë e mi të errët.
Një pseudoflur përpiqet
të çajë mes mureve qelizore.
Kur të dal jashtë,
do të vazhdoj të përpëlitem,
do të digjem e do të ndriçoj
si një xixëllonjë që ndjek një pseudoflutur.
Lascia un commento